آمار تاسف بار حکم اعدام در ایران و خاورمیانه
اِعدام نوعی کیفر و مجازات و به عبارتی دیگر اشد مجازات برای محکوم است. این کیفر یکی از موارد پیش بینی شده در قانون برخی کشورهاست که در آن به حکم قانون و بر اساس حکم دادگاه -عمومی، جنایی، نظامی و غیره- زندگی یک انسان سلب میشود. عربستان سعودی، چین، آمریکا، عراق و ایران دارای بالاترین آمار اعدام در جهان هستند.
اعدام که در تاریخ حقوق كيفرى سنگینترین مجازات بشری به شمار میرود از دیرباز در جوامع و ملتها جهت برخورد با ناقضان قانون خود وجود داشته است. اولین سند تدوینشده رسمی به جا مانده به ۱۸ قرن قبل از ميلاد مسيح و حکومت حمورابى شاه بابل بازمیگردد که در آن مجازات ۲۵ جنایت، اعدام پیشبینی شده است. در يونان باستان نیز از مجازات اعدام جهت مجازات جرائمی چون قتل، خیانت و تجاوز و تحت قوانین دراکو به طور گسترده استفاده میشد اگر چه افلاطون معتقد بود اعدام تنها باید در مواردی اعمال شود که مجرم اصلاحناپذیر است. از آن زمان تا کنون انواع روشهای مجازات اعدام در سراسر جهان شامل مصلوب كردن، غرق کردن، ضرب و شتم منجر به مرگ، سنگسار، سوزاندن در آتش، دار زدن، تيرباران، صندلى الكتريكى و اتاق گاز جهت مجازات مجرمان به کار میرود.
درگذشته اعدام در کشورهای بسیاری از جهان انجام میشد. امروزه اما تعداد زیادی از کشورها این روش مجازات را برچیدهاند و یا کمتر آن را به اجرا درمیآورند. فشارهای افکار همگانی و سازمانهای مدافع حقوق بشر در کاهش صدور مجازات اعدام و یا کنار گذاشتن آن دخیل بودهاند. بعضی کشورهای جهان از راه برگزاری همه پرسی اعدام را از قوانین قضایی خود برداشتهاند.
نحوه انجام یا عدم انجام مجازات اعدام در کشورها معمولاً به چهار دسته تقسیم میشود. تا ماه مارس سال ۲۰۱۵، از ۱۹۵ کشورهای مستقل که عضو یا ناظر سازمان ملل متحد بودهاند:
در ۱۰۳ کشور (%۵۳) مجازات اعدام وجود ندارد.
در ۶ کشور (%۳) مجازات اعدام به جز برای جرائم در شرایط خاص (مثل زمان جنگ) منسوخ شدهاست.
در ۵۰ کشور (%۲۶) مجازات اعدام علیرغم وجود قانون مورد استفاده قرار نمیگیرد یا متوقف است.
در ۳۶ کشور (%۱۸) مجازات اعدام قانونی است و انجام میشود.
در میان کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان، تنها ايالات متحده و ژاپن به اجرای اعدام ادامه دادهاند. در آغاز سال ۲۰۱۳ میلادی، تعداد ۱۳۰ نفر در ژاپن در فهرست اعدام بودند. ژاپن این افراد را در گروههای چندنفره اعدام میکند و اجرای این مجازات در میان بیش از ۸۰ درصد مردم آن کشور هوادار دارد.
ایران در خاورمیانه
اعدام در ايران قانونی است. جرائمی که در قانون برای آنها اعدام پیشبینی شده شامل قتل، تجاوز، آزار جنسى كودكان، لواط، قاچاق مواد مخدر، سرقت مسلحانه، آدمربایی و محاربه میشوند. بنا بر گزارش احمد شهيد، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ايران از اول ژوئیه ۲۰۱۳ تا آخر ژوئن ۲۰۱۴ (۱۰ تیر ۱۳۹۲ تا ۹ تیر ۱۳۹۳)، تعداد اعدام شدگان در ایران به رقم کم سابقه ۸۵۲ نفر رسیده است. آقای شهید، در ششمین گزارش خود از وضعیت حقوق بشر ايران که برای بررسی در نشست اکتبر مجمع عمومي سازمان ملل تهیه شده، تصریح کرده که در ششماهه اول سال ۲۰۱۴ (۱۱ دی ۱۳۹۲ تا ۹ تیر ۱۳۹۳) ۴۱۱ نفر اعدام شدهاند که ۸ نفر آنها هنگام ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال سن داشتهاند. این تعداد اعدام در سال ۲۰۱۴ در حالی صورت گرفته که روند صدور احکام اعدام در ایران در یک دهه گذشته، رو به افزایش بوده و از ۹۹ مورد در سال ۲۰۰۴، به ۶۸۷ مورد در سال ۲۰۱۳ رسیده است.
بنا بر گزارش سازمان عفو بين الملل، ایران در سال ۲۰۱۴ میلادی در اجرای حکم اعدام پیشتاز بود. بر اساس این گزارش بیشترین حکم اعدام در جهان در این سال در ایران اجرا شده است.
اسرائیل در خاورمیانه
کابینه دولت اسرائیل در سال ۱۹۴۹ قانون عدم اجرای حکم اعدام را در دستور کار خود قرار داد که به دنبال آن در سال ۱۹۵۴ به لغو کامل حکم اعدام در این کشور منجر شد بجز جنایات جنگی و نسل کشی که در میان کشورهای خاورمیانه تنها کشوری است که این اقدام را انجام داده و امید است که سایر کشورهای خاورمیانه از جمله ایران که صاحب بالاترین نرخ اعدام است نیز این رویه را پیش بگیرند، هرچند ابتکار انجام چنین عملکردهایی بیشتر در جوامع مردم سالار به چشم می خورد و این موضوع روند کار را در سایر کشورهای خاورمیانه کماکان با مشکل روبرو کرده ولی همچنان می توان امیدوار بود که تمامی کشورها در آینده ای نزدیک رای به لغو این حکم دهند.