آیا جهان در نادیده گرفتن تجاوزهای جنگی روسیه علیه اوکراین، شریک جرم است؟
حملات موشکی و توپخانه ای روسیه علیه اوکراین اوج بیشتری گرفته است و روسیه با گروگان گیری از خروج غیرنظامیان جلوگیری می کند و گلوله باران های بی رویه همچنان ادامه دارد. ارتش روسیه این بار بیمارستان کودکان و زایشگاه در بندر ماریوپل را مورد هدف موشک قرار داده است. اطلاعات در مورد تلفات هنوز به طور دقیق مشخص نیست اما تعداد زیادی از مادران و کودکان و کادر پزشکی بیمارستان مجروح و کشته شده اند و تقریباً 3000 نوزاد تازه متولد شده فاقد دارو و غذا هستند. ولادیمیر پوتین، علت حملات جنگی را دفاع از سرزمین های جداشده “دونتسک” و “لوهانسک” که اخیراً به عنوان کشورهای مستقل به رسمیت شناخته بود، توجیه می کند و در این میان بسیاری از کشورهای ناتو همراه با دیگر متحدان غربی، تنها تسلیحات دفاعی به کی یف ارائه کرده اند و مسکو تهدید کرده است که هرگونه تجاوز به نیروهای زمینی یا هوایی روسیه، کمک کنندگان را به یک طرف مستقیم در درگیری تبدیل می کند و در نتیجه در معرض تلافی قرار می گیرد و در شرایط کنونی بزرگترین حمله به یک کشور اروپایی از زمان جنگ جهانی دوم استارت خورده است و در صورت تداوم، تبدیل این تنش ها به جنگ جهانی سوم دور از انتظار نیست. باید گفت که این اقدامات روسیه بر هم زننده نقض قوانین و نظم بین المللی مبتنی بر قاعده است و برای جایگزینی نظم بین المللی مبتنی بر قواعد با جهانی که در آن قدرتها درست می شوند، جایی که قدرتهای بزرگ صلاحیت ترسیم مجدد مرزها، دیکته کردن سیاستهای خارجی و کنترل دولتها دموکراسی مستقل را دارند که تنها تقصیرشان این است که آنها کوچکتر هستند و ارتش آنها به اندازه کافی قدرتمند نیست و در صفحه تاریخ، سکوت جهان در مقابل رفتار جنایتکارانه و ضد انسانی روسیه شریک بودن در جرم محسوب می شود.
بخش اول): نقش رهبران گروه 7 (G-7) و کنگره شورای اروپا و ناتو در بحران جنگ اوکراین
در وضعیت اشفته اوکراین، ولودیمیر زلنسکی دوباره خواستار ایجاد منطقه پرواز ممنوع برای محافظت از اوکراین شد و گفته است که در صورت اجازه پرواز جنگنده های روسیه در آسمان اوکراین، جامعه بین المللی مسئول یک فاجعه انسانی گسترده خواهد بود و امتناع ناتو از اعلام “منطقه پرواز ممنوع” بر فراز اوکراین در توسعه جنگ و خشونت تاثیر مهم داشته است و او انسانیت ولادیمیر پوتین را زیر سوال برد. پیش از این، در 24 فوریه رهبران گروه 7 (G-7) و رئیس کنگره شورای اروپا بیانیه ای صادر نمودند و اقدامات روسیه را “نقض فاحش قوانین بین المللی و اساسنامه شورای اروپا و اصول و ارزش های آن” عنوان کرده و تجاوز نظامی گسترده فدراسیون روسیه علیه تمامیت ارضی، حاکمیت و استقلال اوکراین را محکوم کرده بودند و آن را نقض جدی قوانین بین الملل و نقض فاحش منشور سازمان ملل متحد ذکر کرده بودند. با بررسی اوضاع بحران جنگی در اوکراین به این نتیجه می رسیم که ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو در ظاهر ماجرا، حمله روسیه به اوکراین را یک اقدام وحشیانه جنگی و تهاجمی خونسرد و برنامه ریزی شده طولانی تلقی می کند و اثار این جنگ را “بهای بسیار سنگین اقتصادی و سیاسی” برای جهان عنوان می کند اما در عمل چشمان خود را به این جنایت بسته است.
بخش دوم):سکوت شورای امنیت سازمان ملل متحد
ژست سیاسی یا گام عملی؟
در 17 فوریه 2015 شورای امنیت سازمان ملل متحد در جلسه 7384 با تصویب قطعنامه 2202 (به اتفاق آرا ) از طرفها خواست تا توافق هایی را با هدف حل و فصل صلح آمیز در شرق اوکراین اجرا کنند و در نهایت با ابراز نگرانی شدید شورای امنیت در مورد حوادث و خشونت در مناطق شرقی اوکراین این قطعنامه را تصویب کرد و نتیجه این قطعنامه اعلام “آتش بس فوری” در مناطق دونتسک و لوهانسک اوکراین و همچنین عقب نشینی و توقف تمام سلاح های سنگین به منظور ایجاد یک منطقه امنیتی و خروج تمامی تشکل های مسلح خارجی و تجهیزات نظامی و مزدوران از خاک اوکراین تحت نظارت سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) و همچنین خلع سلاح همه گروه های غیرقانونی بود. این قطعنامه همچنین تصمیم ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را برای آماده باش نیروهای اتمی خود محکوم کرد و از روسیه خواسته بود که فورا استفاده از زور علیه اوکراین را متوقف کند و بدون قید و شرط تمام نیروهای نظامی خود را از اوکراین خارج کند و روسیه قطعنامه 2202 را نقض کرده است و نقش شورای امنیت در رسیدگی فوری به این رفتار ضد انسانی بسیار ضعیف بوده است و در این میان نقش اسرائیل به عنوان حامی صلح پایدار جهان، در کمک های بشردوستانه به شهروندان اوکراین پررنگتر است و اسرائیل بر این باور است که برای دیپلماسی بیشتر هیچ وقت دیر نیست.
نتیجه گیری:
از دیدگاه حقوق و قوانین بین المللی، حمله نظامی روسیه به خاک اوکراین و هدف قرار دادن شهروندان غیر نظامی از موجبات مذمت روسیه و خروج از چارچوب قانونی است و روسیه با بهانه های ساختگی، حمله نظامی به مناطق غیر روس نشین را در سیاست های شوم خود قرار داده است و سخنگوی کرملین تاکید کرده است که عملیات نظامی روسیه در اوکراین تا رسیدن به اهداف مورد نظر ادامه خواهد داشت و روسیه با احساس خطر از آینده اوکران قصد دارد از پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا و ناتو جلوگیری کند. باید گفت که مردم اوکراین با وضعیت فعلی در وحشت زندگی میکنند و نیاز مبرمی به جای امن دارند و از طرفی دیگر با حمله نیروهای ارتش روسیه به تاسیسات هستهای اوکراین نگرانیهای زیادی در سطح جهانی به دلیل پیامدهای هولناک و تهدید هسته ای به وجود آورده است و جهان به یک کابوس وحشتناک نزدیک است و پس لرزه های جنگ جهانی سوم احساس می شود و تهدید امنیت جهانی و عدم استفاده از تسلیحات نظامی مخصوصا تسلیحات هسته ای علیه یک کشور یک اصل کلی و جهان شمول است و هیچ کشوری نباید با اکتفا به قدرت نظامی خود به خاک کشور دیگر تجاوز کند و جامعه جهانی در برخورد با جنایات جنگی و ضد حقوق بشری ولادیمیر پوتین چشمان خود را بسته است و با وجود قطعنامه 2202 شورای امنیت سازمان ملل متحد از آغاز تجاوز روسیه به اوکراین تا کنون، هیچ اقدام و حمایت دسته جمعی و موثر برای جلوگیری از ادامه جنگ نظامی انجام نداده است و جامعه بین المللی و علی الخصوص اعضای سازمان ملل متحد که متشکل از 193 کشور و دو عضو ناظر است در برخورد با جنایت جنگی و تهدید هسته ای روسیه و جلوگیری از وقوع جنگ جهانی سوم نقشی تاثیرگذاری ایفاء نکرده است و رکن اصلی و اساسی منشور سازمان ملل متحد، که تامین امنیت بین المللی است در عمل، سکوت سازمان ملل در فجایع روسیه با هاله ای از ابهام روبرو است. در مجموع باید گفت که به جهت جلوگیری از تجاوزهای روسیه و عدم وقوع جنگ جهانی سوم ضروری است که جامعه بین المللی فوراً با تشکیل جلسه فوق العاده ولادیمیر پوتین دیکتاتور را در دیوان بین المللی دادگستری محاکمه نمایند و در این محاکمه تاریخی، راهکارهای جامعه جهانی و اتحادیه اروپا در کنار دیگر متحدان حامی بشریت در سرنوشت اوکراین تاثیر مهمی ایفا می کند.