کارتر، رئیس جمهوری که شاه را فدای خمینی کرد

نقش ایالات متحده در آشوب ۱۹۷۹ واقعیتی انکارناپذیر است. پرزیدنت ریگان بارها گفت سیاست غلط آمریکا در ایران موجب سقوط شاه فقید شد، و آن را لکه ای تاریخی در تاریخ آمریکا خواند.
[Televised Debate, November 1984].

علیرغم ۳۷ سال اتحاد شاه با ایالات متحده در خاورمیانه، کارتر، ظاهراً با اعزام ژنرال هیگ به ایران برای از کار انداختن ارتش [ریچارد نیکسون، Politique Internationale، بهار ۱۹۸۱]، دور او را به تمامی قلم کشید [جرج بوش، ۲۶ ژانویه ۱۹۷۹]. کارتر خود نیز اذعان کرد که به مشورت خائنانهٔ سولیوان، سفیر ایالات متحده در ایران، که از علاقمندان نیروهای هوادار مصدق بود [خاطرات کارتر، ۱۹۸۲، ص ۴۴۳] گوش کرده است. مقامات آمریکایی بعدها سیاست کارتر را محکوم کرده و دیدگاه های سولیوان را به طرز خطرناکی منحرف خواندند. [شومر، ۱۹۸۰، ص ۱۴۸.]

سال ها بعد، برژینسکی اذعان کرد قیام سیاسی علیه شاه با پشتیبانی ایالات متحده انجام شد [قدرت و اصول، ۱۹۸۳، ص ۳۵۶]، و در نهایت به حذف او از قدرت منجر شد [کیسینجر، اکونومیست، ۱۰ فوریه ۱۹۷۹]. خطای محاسبه در سیاست یاد شده نه. تنها موجب سرنگونی شاه شد، بلکه ایران را به قعر آشوب انداخت، و از آن یک قربانی تاریخ بجا نهاد [مصاحبهٔ آلکساندر هیگ].

کارتر، همزمان که وزارت خارجهٔ وی دشمنی آشکاری با شاه به نمایش گذارد، بحران ۱۹۷۹ ایران را با فاصله نظاره کرد [برژینسکی، همانجا، صر ۳۵۵].

شاه به زودی متوجه شد که نه کارتر و نه ایالات متحده نیت حمایت از او ندارند، و سیاست آمریکا را سیاستی متوهم توصیف کرد [خاطرات سولیوان، ۱۰۹۱، ص ۳۳۶]. دولت کارتر بارها به سفیر خود برای هشدار به شاه راجع به موضوعات حقوق بشری دستورات لازم داده بود [گزارش برخورد، نوامبر ۱۹۸۴]. تاریخ، از هنگام به بعد، دولت کارتر را در مواجهه با بحران فزایندهٔ ایران، به مثابه دولتی گیج، ریاکار، و فلج ثبت کرده است [مایکل لیدن، شکست در ایران، ۱۹۸۰، ص ۲۳۱]. شاه در اوج آشوب تنها رها شده بود [نیکسون، رهبران، ۱۹۸۴، ص ۳۶۰].

کارتر از درک عمیق بحران یا عواقب فاجعه بار آن عاجز بود. قادر به اتخاذ تصمیمات جامع نبود [نیکسون، همانجا، ص ۳۱۲] و ابعاد آسیب غیرقابل جبرانی که سیاست او ببار آورد را نفهمید [برژینسکی، همانجا، ص ۳۸۰]. سولیوان حتی به کارتر توصیه کرد از شاه بخواهد بلافاصله ایران را ترک کند، و با خمینی هماهنگ شود [کارتر، همانجا، ص ۴۴۳].

متن کامل را در لینک زیر مطالعه کنید
https://blogs.timesofisrael.com/carterthe-president-who-betrayed-shah-to-khomeini/